Een kijkje in een Russisch spaarbankboekje uit Sosnowiec; nu Pools grondgebied. Op de Postex van oktober 2008 zag ik bij een stand een apart boekje liggen dat vol geplakt was met zegels. Bij informeren bleek het om een spaarbankboekje te gaan uit Polen, dat in die tijd nog Russisch grondgebied was.
Het boekje moest destijds iets van € 275,- kosten. Aangezien het niet mijn verzamelgebied was maar het toch interessant genoeg vond om het te tonen, heb ik gevraagd om scans van het geheel te sturen om er een artikeltje aan te wijden. Wie had toen verwacht dat rond die tijd de beurzen aan het instorten waren en de ene bank na de andere bank omviel. Alleen de banken in het park bleven met goed fatsoen nog overeind. Nu hebben we redelijk wat garanties als ons geld op een bank staat maar hoe zat dat dan vroeger?
Toen had je nog de boekjes op naam waarbij de historie met de hand werd aangebracht en stortingen met zegels werden aangegeven. Zo ook voor dit boekje. Het is enigszins gerepareerd waarbij de kaft voor een stukje mist. De achterzijde toont in het Russisch een reglement dat op 30 maart 1905 van kracht lijkt te zijn geworden. (Mijn Russisch is njet al te best).
Op 20 mei 1909 wordt de rekening geopend en er wordt 125 Rouble gestort. Dit wordt weergegeven door een spaarbankzegel van 100 Rouble en 25 Rouble. Tot 3 maart 1914 worden op 9 pagina’s diverse stortingen gedaan waarbij het saldo was opgelopen naar 770 Rouble. De zegels zijn van serie 1900 en o.a. terug te vinden in de Rusland catalogus voor belastingzegels van J. Barefoot op blz 11. De eerste serie stamt uit 1890 en tonen een soortgelijk model maar dan met rechtsonder “18” i.p.v. “19”. Zeer kort in omloop geweest zijn een aantal waarden uit 1899 met rechtsonder alleen een “1”.
De waarden die geplakt konden worden waren 25 en 50 kopeken ; 1; 3 ; 5 ; 10 ; 25 en 100 Rouble. Er bestaan varianten met een kopstaande achtergrond. Zegels uit een spaarbankboekje hebben een kantoorstempel EN een handmatige ontwaarding d.m.v. vermelding van een datum van gebruik. Ze waren toen NIET voor het publiek aan de balie te koop om frauduleus gebruik te voorkomen.
Na 1917 raakten de zegels door de revolutie buiten gebruik. In 1921 echter werden ongebruikte restanten door inflatieproblemen en tekort aan zegels voor 250 Rouble per stuk verkocht (ongeacht de waardevermelding) voor POSTAAL GEBRUIK. Postaal gebruikte spaarzegels dienen een stempel uit de periode 1921-22 te dragen en GEEN handmatige ontwaarding.
Het geld is na die tijd niet opgenomen! De 1e Wereldoorlog brak kort erna uit en enkele jaren later werden de bezittingen genationaliseerd. Wie geld in Rusland had gestoken was het kwijt. Was deze rekeninghouder slachtoffer van de nationale kredietcrisis? Het antwoord blijft een raadsel.
