Ken uw gemeentelijke zegels: Noordwijk

Gemeentes

De gemeente bestaat uit twee kernen die gescheiden zijn door een groenstrook: Noordwijk aan Zee en Noordwijk-Binnen. Verder zijn er nog de buurtschappen De Klei en Langevelderslag die tot Noordwijk behoren. Noordwijk aan Zee werd rond 1200 gesticht door dat vissers zich in de duinen gingen vestigen. Na eerst voornamelijk van de visserij geleefd te hebben, is nu het toerisme een voorname bron van inkomsten. Noordwijk-Binnen is meer bekend vanwege de bloembollenteelt. Na de marteling van de priester Jeroen van Noordwijk in 856 door de Noormannen, is in 1429 Noordwijk-Binnen door de bisschop van Utrecht tot bedevaartplaats verheven. In Binnen-Noordwijk is ook de Europese ruimtevaartorganisatie ESTEC gevestigd en de ESTEC Space Expo, een grote ruimtevaart-tentoonstelling.

Wat de legeszegels betreft, kun je wel spreken van een grote vangst. Er is van Noordwijk één hoofdtype bekend dat alleen op detailniveau tussen circa 1925 en 1970 is gewijzigd. De eerste en enige sterk afwijkende serie qua kader rond het gemeentewapen dateert van circa 1925.

Wapen Noordwijk. Noordwijk had 25.424 inwoners per 1-1-2010.

De tot dusver vroegst bekende datum is uit 1927 en dit zegel wijkt weer af van de drie andere waarden omdat de waardeaanduiding groter is dan bij de drie andere waarden. Vanaf ongeveer 1929 is de omlijsting van het gemeentewapen veranderd en zou ook zo blijven. De meest recente vorm dateert van 1969. Wat wel steeds wijzigt, is de waardeaanduiding, papiergrootte en gebruikte kleuren. De verschillen zijn soms niet zo groot. Soms is het nog niet duidelijk of de waarden in centen bij de gevonden waarden in guldens horen totdat voorbeelden met data worden gevonden. Het komt echter ook nog voor dat minder courante waarden een langere gebruiksperiode hebben en daardoor gelijktijdig met nieuwere series kunnen meelopen. In beginsel zijn de zegels op normaal papier gedrukt maar na de oorlog is papier gebruikt dat onder een UV-lamp een paarswitte verschijning geeft terwijl het normale papier donker en dof blijft. Hier volgt een reeks van de inmiddels gevonden waarden:

1927 – Verticale ‘balken’ langs het wapen. Waarde met punt. Links grotere waardeopdruk. Tanding 10 ¾(?).
1929 – Rand om het wapen gewijzigd. Waarde met ruit. Tanding 10¾.
1938 – Idem maar rafelig getand. (1)
1938 – Idem maar rafelig getand. (2)

Opmerking: de 5c rood (links) of zalmroze (rechts) hoort mogelijk in een andere druksessie thuis.

1947 – 1951? – Idem; soms rafelig getand maar nu punt in waarde. Hele waarden met golfstreep.
1952 – 1954 – Idem; hele waarden nu met kort golfstreepje.
1955 – Idem: waarde hoger en golfstreepje iets langer.
1957? – Idem; waarden weer kleiner. Hele waarden recht streepje.
1959 – Idem maar geen cursief schrift meer; hele waarden met twee nullen.
1962 – Idem maar nu lange streep achter hele waarde.
1965 – 1968 – Idem; waarde sterk vergroot en met komma. 1 of 2 korte streepjes.
Uittreksel met voorbeeld van de f 1,- uit periode 1965-1968.
1966? – 1969 – Idem: waarden weer kleiner en met komma. Hele waarden met twee nullen.

Opmerking: het is mogelijk dat deze serie de laatste is geweest en dat de zegels rond 1970 buiten gebruik werden gesteld. Op een veiling werden een aantal complete velletjes te koop aangeboden met o.a. de f 25,-, f 50,- en f 75,- die overeenkomen met de serie 1957?, een f 5,- met punt die overeenkomt met de serie 1959 en een velletje met f 2,50 met komma die overeenkomt met de serie 1966?-1969.

Opgemerkt dient te worden dat de velletjes van de hoge waarden nog op normaal papier waren gedrukt en de velletjes met de lagere waarden op papier waren gedrukt dat onder een UV-lamp een paarswitte reactie geeft. De zegels in deze velletjes zijn ook enkele mm kleiner van opzet. Hieronder zijn twee voorbeelden te zien.

Velletje uit circa 1957. Merk op dat rechtsonder de punt ontbreekt. Dit is een terugkerende fout in de andere velletjes.
Velletje uit circa 1966. Merk op dat het velletje smallere zegels heeft en witter papier.

Tot de volgende keer!

Tagged

Geef een reactie