(Deel III van III.) Naast de bekende postzegels, dienstzegels, telegramzegels enz. heeft de PTT ook een aantal minder bekende zegels uitgegeven zoals spaarbankzegels, visaktezegels en deze radiozegels. De zegels waren aan het loket verkrijgbaar. (M.m.v. Harry J. Trip, en zijn verschillende publicaties vanaf 2000 over zijn collectie van het fenomeen van de PTT Dienst Luistervergunningen, tevens vrijwilliger in het Museum voor Communicatie; en Monique Erkelens, conservator Postwaarden van het Museum voor Communicatie.)
Literatuur en onderzoek
- Museum voor Communicatie Den Haag
- NAA Omroepmuseum Hilversum
- Verordeningsbladen 1940/44
- Radioluisterbeschikking 1945-’50-‘60
- Wet op de omroepbijdragen 20 december 1968
- Postgidsen
- PTT-Nieuws
- Audiovisueel archief van Nederland
- Wikipedia
Enkele van de belangrijkste Dienstorders:
- H 606 31 december 1940 aanvang verkoop radiozegels m.i.v. 13-1-1941
- H 614 31 december 1940 aangifte radio-ontvanginrichtingen en verplichting betalen
- H 220 15 mei 1943 verbeurdverklaren radio-ontvangtoestellen
- H 208 28 juni 1944 staking verkoop 75 cent zegels per 15 juli
- H 208 26 oktober 1945 radio-luisterbesluit 1942 => radio-luisterbeschikking 1945
- H 732 10 december 1947 donkerbruine 1 gulden niet meer geldig, uitsluitend lichtbruine
- H 506 7 juli 1954 nieuwe radiozegels 1 gulden
- H 965 24 december 1955 heffing kijkgeld
- H 618 27 oktober 1959 omwisseling & inlevering bij postkantoor vervallen
- H 328 14 juni 1960 heffing luistergeld, betaling 12 gulden per jaar ipv per maand
- H 337 28 juni 1962 staking verkoop 12 gulden zegels
- H 732 23 december 1968 intrekking alle radiozegels, verkoop gestaakt per 1 januari 1969
Radiozegels
R1. 75 cent blauw, wereldbol met sterren
Uitgifte 13 januari 1941
Ontwerp André van der Vossen.
Druk: rotogravure Joh. Enschedé & Zonen te Haarlem.
Papier met watermerkcirkeltjes.
Kamtanding: 12×12.
Oplage 65.710 vellen van 100 stuks.
Uitgegeven tot 17 februari 1941. De uitgifte werd al snel door de bezetter vanwege de ster in het ontwerp ingetrokken. Deze ster deed te veel aan de joodse Davidster denken.
R2. 75 cent blauw, wereldbol met antennemast
Uitgifte 18 februari 1941
Ontwerp André van der Vossen.
Druk: rotogravure Joh. Enschedé & Zonen te Haarlem.
Papier met watermerkcirkeltjes.
Kamtanding: 12×12.
Oplage 139.282 vellen van 100 stuks.
De vorige uitgifte mag dan niet meer verkocht worden. Met ingang van 15 juli 1945 wordt de verkoop van deze uitgifte gestaakt.
R3. 1 gulden donkerbruin, wereldbol met antennemast
Uitgifte 1 mei 1942
Ontwerp André van der Vossen.
Druk: rotogravure Joh. Enschedé & Zonen te Haarlem.
Papier met watermerkcirkeltjes.
Kamtanding: 12×12.
Oplage 137.165 vellen van 100 stuks.
In verband met de tariefsverhoging van 75 cent naar 1 gulden per maand, komt op 1 mei 1942 een nieuwe uitgifte van 1 gulden. Verkoop van deze uitgifte wordt gestaakt op 1 september 1947. Einde der geldigheid: 31 december 1947.
R4. 1 gulden licht roodbruin, wereldbol met antennemast
Uitgifte 1 juli 1946
Ontwerp André van der Vossen.
Druk: rotogravure Joh. Enschedé & Zonen te Haarlem.
Papier met watermerkcirkeltjes.
Kamtanding: 12×12.
Oplage 1.223.825 vellen van 100 stuks.
Einde der geldigheid: onbepaald.
Halverwege oktober 1946 worden de vellen van 100 stuks gedrukt in dubbele vellen van 200 stuks in een nieuwe etsing met L en R op de velranden. In deze emissie zijn en drietal kleine kleurverschillen waar te nemen: lichtbruin, lichtroodbruin en roodbruin.
R5. 1 gulden blauw, radiomast met ethergolven
Uitgifte 6 augustus 1954
Ontwerp W.J. Rozendaal.
Offsetdruk: . Enschedé & Zonen te Haarlem.
Papier met watermerkcirkeltjes.
Kamtanding: 13×12,5.
Oplage 776.008 vellen van 200 stuks.
R6. 12 gulden rood, radiomast met ethergolven
Uitgifte 1 juli 1960
Ontwerp W.J. Rozendaal.
Offsetdruk: . Enschedé & Zonen te Haarlem.
Papier met watermerkcirkeltjes.
Kamtanding: 13×12,5
Oplage 13.214 vellen van 200 stuks.
Bestemt voor jaarbetalingen. Dit zegel is zeer weinig gebruikt en al op 1 juli 1962 wordt de verkoop gestaakt.
Per 1 januari 1969 wordt het gebruik van radiozegels definitief beëindigd.
De radiozegels van 75 cent en 1 gulden zijn op zich niet zeldzaam, tussen de cinderella’s vind je ze regelmatig op ruilbeurzen e.d. Alleen de 12 gulden rood is heel moeilijk te vinden. Wat op zich er vreemd is, gegeven dat er van deze zegel in 2 jaar tijd 13 miljoen zijn gedrukt, 12 miljoen zijn verkocht, maar 1 miljoen zijn vernietigd na het staken van de verkoop en daarna ook nog eens geruime tijd aan het filatelistenloket verkrijgbaar is geweest. Blijkbaar zijn er toch heel weinig verzamelaars die hem hebben bewaard of gekocht…[/su_members]
