Er is meerdere malen over geschreven in het Cleyn Segel en tijdens de NvFF bijeenkomsten in Utrecht over gesproken: wil iemand iets schrijven over zijn verzamelgebied? Als nieuwkomer blijf je dan in eerste instantie achter overzitten: is hier dan nog niet over geschreven? En als oud lid heb je het idee na al die jaren alles al eens is langs geweest. Ik probeer als relatieve beginnende (in 2008) fiscaalverzamelaar dan toch maar wat te schrijven.
Paspoortzegels zijn in mijn beeld gekomen door Peter van Huuksloot. Hij ruimde vorig jaar op eBay een aantal van zijn dubbele exemplaren op, en er waren (gelukkig voor mij) weinig gegadigden. Lang leve de zomervakantie! Met wat ruilen breidt je die set weer wat uit. Je gebruikt de concept Catalogus Nederlandse Fiscaalzegels van Oscar van der Vliet en Peter van Huuksloot met de paspoortzegels om een zicht te krijgen op wat er allemaal is. Je gaat naar het Museum voor Communicatie om de kaarten van de Dienst Zegelwaarden uit Haarlem te bekijken en je hebt uitgifte gegevens en wat aanvullende waarden. En zo kom je van de paspoortzegel bij de gebruiksdocumenten: paspoort, identiteitsbewijs, identiteitskaart, etc. Die wil je dan ook hebben om het gebruik te laten zien. Bij een ruilhandeltje met een Belgische verzamelaar kreeg ik een exemplaar uit 1922 te pakken: Model B, uit te geven in het buitenland door het Nederlands consulaat / consulaat-generaal. In dit geval het consulaat-generaal in Antwerpen.
Paspoorten zijn van alle tijden. Al duizenden jaren werden handelsreizigers en Koninklijke boodschappers voorzien van een vrijbrief van het staatshoofd met het verzoek aan andere staatshoofden “laat deze burger met vrede door uw land reizen”. Het waren de Fransen die eind 18e eeuw in Nederland de inschrijfplicht en het bevolkingsregister invoerden. Koning Willem I stelde 12 december 1813 de nieuwe paspoortwet vast.